Patafizik Koleji Nedir / Alaister Brotchie / Sayı 2

[Anlam Çıkarma Kokomisyonu tarafından kurulmuş ve Depoloma &Tedarik Alt Komisyonu ve Tashih Alt komisyonu tarafından yardımda bulunulmuş, ‘Patafizik Koleji’nin yayınları hakkında, özetleyici ama tam, P r o m p t u a r y’ye giriş, XCVIII yılı, Absolu ayının 1. gününe (bugün de dahil) kadar]


‘Patafizik

Diğerleri umursasın ya da umursamasın, ‘patafizik bilimlerin en mutediri ve derini, ya da Alfred Jarry tarafından Doktor Faustroll’un takdire şayan kişiliğinde dile getirildiği gibi diğer bilimleri de içine alan bir düşsel çözümlemeler bilimidir. Patafizikçi Doktor Faustroll’un Davranış ve Görüşleri , 1898 yazılmış ve 1911’de (Jarry’nin ölümünden sonra) basılmıştır, özel olanın, istisnai olanın bilimi olan ‘Patafiziğin hem İlkeleri’ni hem de Sonlarını içermektedir. (öyle anlaşılır ki, dünyada sadece istisnalar vardır, ve bir “kural” sadece bir istisnanın istisnasıdır; evren için Faustroll, “sadece kendisine istisnadır” tanımlamasını yapmaktadır.)

Jarry’nin yaşamını adadığı bu bilim, bütün insanlıkça farkında olmadan deneyimlenir. Onu nefes bırakmak kadar kolay bulabilirler. Biz de ‘Patafiziği Kesin ve Muğlak Bilimler’de (kimsenin cesaret edemediği), Güzel ve Kötü Sanatlar’da, Edebi Hareketlilik ve Hareketsizliğin her türünde gözlemleyebiliriz. Gazeteyi açın, Radyo’yu dinleyin, Televizyon izleyin, ağzınızı açın: ‘Patafizik!

‘Patafizik dünyanın esas özüdür.


KOLEJ

‘Patafizik Koleji bu sorunlar üzerine çalışmak için kuruldu, bütün sorunların en önemlisi ve ciddisini: sadece önemli ve ciddi olanları. Jarry’yi bir satirist olarak gören belirli yavan kişiler, düşünün bir kere bu insan hareketinin ve kozmik gerçekliğin bir sorunudur; hiçbir yanlış anlaşılma olmamasına izin verin, o zaman müstehzi kötümserliğin veya yıkıcı bir nihilizmin etkisinden söz edilemezdi. Öte yandan, Kolejin amacı, şeyler arasındaki mükemmel harmoniyi keşfetmenin yanında bunların akıllara derinlikli uyumunu sağlamaktır. (ya da bunun yerine sonuç olarak, orada yapay olarak bulunanı keşfetmektir)

‘Patafizik Koleji kendisine hitap eder ve yalnızca küçük bir azınlık olan kendisine hitap edebilir.

Yapıtları özünde müphemdir.


YAYINLAR


Birileri ona baksa da, sonuçlar oradadır ve kendileri için konuşurlar. Yirmi yıldır, Kolej Defterleri [Cahiers] ve onun ardından da Dosyları [Dossiers] yayınladı ve son olarak da Subsidia Pataphysica’yla birlikte Alfred Jarry’nin daha önce yayınlanmamış birçok çalışması ve hayatı ve eserleri üzerine yapılan çalışmalar ilk defa gün ışığına çıktı: bu boyutta sistematik bir çalışma ilk defa gerçekleşebilmişti. Dahası, Lichtenberg, Lacenaire, Jules Verne, Valéry, Gide, Fargıe, Satie, Franc-Nohain, Germain Nouveau, Charles Cros, Aurier, Christophe, Raymond Roussel, James Joyce ve daha zamanımıza uygun olarak Jacques Rigaut, Cravan, Julien Torma, Antonin Artaud, Max Jacob, René Daumal, ya da Kolejin İleri Gelenlerinden Jacques Prévert, Marcel Duchamp, Max Ernst, Raymond Queneau, René Clair, Boris Vian, Henri Jeanson, Jean Ferry, Michel Leiris, Joan Miró, Man Ray, Pierre MacOrlan, Pascal Pia, Paul-Emile Victor, Maurice Saillet, André Martel, Armen Lubin, Roger Grenier, Baj, Siné, Philippe Dumarçay gibi isimler burada basılan ilk eserlerinde, beklenti dahilinde olsun ya da olmasın, patafiziksel taraflarını gösterme fırsatını bulmuşlardır. Her çeşit belge, unutulan ya da beklenmeyen, “iyi” şiir veya “kötü” şiir, önemsiz haber kesikleri, sanat eserleri ve sanat olmayan eserleri, grafiti, müzik, lapsuslar, hem bilimselin hem de bilimsel olmayanın söylenleri (sonraki, yirmi yılda bir, öncekine dönüşür sıklıkla), yanlış anlaşılmanın, Zamanımızın Dili’nin, vs., vs. patafiziksel aydınlanmanın ışıltısı dolaylarında binlerce değişiğik biçimde parıldadılar ve parıldamaya devam ediyorlar. Ionesco’nun bir oyununu -ve daha sonra üç tanesini daha- (1952, aslında [patafiziksel takvime göre] 79’da) da ilk yayımlayanın Kolej olduğunu eklemeye gerek yok herhalde. Keza, Julien Torma’nın eserlerinin önemini kavrayan ve daha önce basılmamış olan eserlerini yayımlayan da Kolej’di. Boris Vian hayattayken Les Bâtisseurs d’Empire’i ve buna dahil olarak birçok metnini; ölümünden sonraysa Le Goûter de Généraux (Generalin Çay Partisi) ve ticari olarak uzun bir süre oldukça başarılı olan bol baskılı Boris Vian Dosyası’nı gün ışığına çıkardı. Gene, OuLiPo ilk defa Kolej’e ait bir dergi içerisinde göründü. (dahası, OuLiPo Kolej’in bir alt komisyonuydu). Rebelais’ya, Sembolik Dönem’e, Ahlak’a, Ubu’ye (iki kez), Faustroll’a, La Dragonne’a, Raymond Queneau’ya, Surroundings of Vrigny’ye, Trichomonasis’e adanmış önemli sayılar vardı. Her birisi bu sorular üzerine düzenlenmiş olan çalışma biçimlerini değiştirdi. Ama eklenmesi gerekir ki, bunların arasındaki en önemli şeyler Patafizik’in in se (lat: kendinde) olarak yer aldığı sayfalardır.

Sonunda, Kolej Fransızca dışındaki dillerde de yayınlar yapmaya başladı. Uluslararası kurallar gereğince, Milan’da, Roma’da, Çekoslovakya’da ve İngiltere’de kendisine bağlı enstitüler kurarak birleşti. Hindistan’ı, Formosa’yı, Japonya’yı, Avustralya’yı, Etiyopya’yı düşünerek (genel kurul üyelerinden birisini çalışmalarda bulunduğu Antartika’yı da unutmamak gerek) temsilcilerinin bu verimli yolu takip edeceklerini hayal etmek zor değil. Patafizik yalnızca ideomitolojisinin ışık saçan esinindeki parıldayış değil, mütevazi bir coğrafi olasılıktır da.

“And I heard a voice from heaven saying unto me, Write,
Blessed are the dead which die in the Lord from henceforth:
Yea, saith the Spirit, that they may rest from their labours; and
Their works do follow them.”

APOCALYPSE, John Q’ya dikte ettirilen elyazması

Büyük Sower, yirmi yıldır kolunu etkileyici bir arkın içinde sallıyordu ve uzun durağan adımlarını patafizik hasatının engin bahçelerinde adımlamaktaydı. Onu durduğu ve geriye baktığı için suçlayamayız. Kaç aydınlanmış ruh yeniden basımlar için istekli değildi? Bunlara katılınmayabilir ama basım hızının yavaşlamasını (phinansal nedenler dolayısıyla) riske edebilirlerdi. Bu müzakere için iyi hazırlanmış bir Soylu Üye T.S. Boris Vian 12. nolu Dosya’nın yeniden etkisinin Akıbetini incelediğinde şöyle bir itirafta bulunmuştur: yerine yeni bir şey basın. Ama ekili alanların ve mahsüllerin durması ‘Patafiziği bir molaya sürükleyemezdi. Yenigelenlerin ne görülebileceğini bildikleri ve açıkçası eski üyelerin belirsizlik anlarında referans istemelerinden pişmanlık duymayacakları basit ve komple bir P r o m p t u a i r e’e ihtiyacı vardı (uzun süre beklenilen Alt-komisyon Kanıtlarının Yeniden Gözden Geçirilmesi sırasında). Şimdiki opuskülde, zikredilebilecek bütün Kolej Yayınları dikkatle gözden geçirilerek özlü bir biçimde tanımlanmıştır. Hadi Faustroll’ün yardımımıza koşmasına izin verelim.

Kokomisyon ve iki alt komisyon adına
Sylvain d’Y, Naip üye

Kaynak: True History of Pataphysics, Atlas Press, 1995, Londra, ed. Alaister Brotchie

Fransızcasıyla Karşılaştırarak Çeviren: Mustafa Uzuner

Not: Bu yazı, Monokl'un 2007 Şubat'ında çıkan 2. sayısında yayımlanmıştır. Kaynak gösterilmeden kullanılmaması rica olunur...